Op 5 mei vieren we dat we sinds de bevrijding van Nederland in 1945 in vrijheid leven. Ook staan wij stil bij de waarde van vrijheid, democratie en mensenrechten. Bevrijdingsdag is een dag vol activiteiten. De Nationale Viering van de Bevrijding begint ieder jaar in een andere provincie met een programma rond de 5 mei-lezing. Vervolgens wordt het bevrijdingsvuur ontstoken; wat het startsein betekent voor de Bevrijdingsfestivals en andere festiviteiten. We sluiten 5 mei feestelijk af met het 5 mei-concert op de Amstel. 5 mei is dus echt een dag om te vieren dat wij in vrijheid leven! Wat er te doen is op Bevrijdingsdag in Friesland, vertellen we je in dit blog!
Geschiedenis van 5 mei
Capitulatie
In 1945 is de bevrijding gevierd op 31 augustus, de verjaardag van koningin Wilhelmina. De regering besloot dat de viering vanaf 1946 op 5 mei zou plaatsvinden. 5 mei is gekozen omdat op deze datum in 1945 de capitulatie van de Duitsers begonnen was. In de jaren daarna is de datum vaak geschoven. De regering 1986 besloot in de bevrijding altijd op 5 mei te vieren.
5 mei is lange tijd georganiseerd door wisselende comités die het niet voor elkaar kregen er een nationale traditie van te maken. In 1985 is daarom besloten 5 mei voortaan eens in de vijf jaar nationaal te vieren.
Nationale feestdag
In 1975 vond na invoering van de Wet Uitkeringen Vervolgingsslachtoffers voor de eerste 5 mei-viering plaats met speciale aandacht voor Joodse, Indische en communistische oorlogsslachtoffer. In 1980 is 5 mei uitgeroepen tot algemeen erkende feestdag, waarna de regering in 1987 besloot het Nationaal Comité 4 en 5 mei op te richten. 10 jaar later, in 1990 kreeg 5 mie bij Koninklijk Besluit de status van jaarlijkse nationale feestdag!
Bezinning en viering
De viering van 5 mei heeft sinds 1988 steeds meer samenhang gekregen met de Dodenherdenking op 4 mei. Geleidelijk is de focus op de feitelijke bevrijding verschoven naar het belang van vrijheid in het algemeen. Met een ingetogen ochtendprogramma wordt, door stil te staan bij de kwetsbaarheid van vrijheid, een overgang gemaakt van herdenken naar vieren. De 5 mei-lezing speelt daarin een belangrijke rol. Sinds 1996 is elk jaar een andere provincie betrokken bij de uitvoering van het nationale programma. In de provincie waar het ochtendprogramma plaatsvindt, geeft de minister-president het startschot voor de Bevrijdingsfestivals. Met veertien Bevrijdingsfestivals die vanaf 1994 worden georganiseerd, lukt het veel jongeren te bereiken; bijna een miljoen bezoekers vieren daar de vrijheid. Tot slot wordt 5 mei sinds 1996 feestelijk afgesloten met het 5 mei-concert op de Amstel.
Bevrijdingsfestival Fryslân | Leeuwarden
De vrijheid vieren doen we natuurlijk ook op Bevrijdingsdag in Friesland. Houd jij wel van een feestje, dan is het bevrijdingsfestival Fryslân zeker een aanrader!
Het gratis toegankelijk bevrijdingsfestival is na twee jaar Corona eindelijk weer terug in de open lucht! Dit jaar staan we stil bij het thema ‘vrijheid’. In Fryslân gebeurt dit op Bevrijdingsdag met een festival in de binnenstad van Leeuwarden. Er is muziek, een kinderfestival en veel ruime voor inhoud, gesprekken en ontmoetingen. Ook staan we stil bij de huidige oorlog in Oekraïne.
“Juist nu zien we dat vrijheid en vrede niet vanzelfsprekend zijn, maar iets waar we continue aandacht voor moeten hebben”, zegt Jorrit Volkers namens Bevrijdingsfestival Fryslân. De situatie in Oekraïne krijgt ruimhartig aandacht met muziek en ruimte voor ontmoeting en gesprek. Ook kinderen werken aan het thema door het knutselen van honderden vredesduiven. “Laten we met z’n allen beseffen hoe groot de waarde van onze vrijheid is en hoe fragiel die vrijheid tegelijk is”, zegt Volkers. “Onze gedachten gaan uit naar iedereen die persoonlijk getroffen wordt door de oorlog in Oekraïne.”
Verder komen er Twee WOII-veteranen vanuit Canada en maakt de jaarlijkse Friese Veteranendag ook zeker deel uit van het festival.
Wat betreft het feestje hoef je niet bang te zijn, die komt er zeker! Verspreid over 7 verschilde podia in het centrum is er een breed muzikaal programma. De zeven podia zijn:
- Mainstage
- Sena performers stage
- Student stage
- Prinsentuin stage
- Dance stage
- Noardewyn
- Omrop Fryslân
Naast landelijke bekende artiesten als Suzan & Freek en Blaudzun, zullen er ook provinciale helden gaan stralen op de bühne. Meer informatie over het festival, de artiesten en het programma van 2022 vind je op de website van Bevrijdingsfestival Fryslân!
Overige activiteiten op Bevrijdingsdag in Friesland
Op 5 mei organiseren de Odd Fellows een bijzondere lezing. De lezing heeft als thema “Vrijheid, bevrijding van Friesland en de rol van onze Kazematten”. Het gaat over de periode van 1940-1945 in Friesland en met name war er zich in Súdwest-Fryslân heeft afgespeeld. Jan Drost, vrijwilliger van het Kazemattenmuseum in Kornwerderzand, geeft de lezing.
Naast het bevrijdingsfestival in Leeuwarden, gaat er in Harlingen ook feest gevierd worden. In het centrum van Harlingen vindt op 5 mei een bevrijdingsfeest plaatst. Het is een feest met muziek, optreden en activiteiten anno nu, maar met de sfeer en smaak van toen!
Wat ga jij doen op Bevrijdingsdag in Friesland?